In bed met Ton Harmes directeur van boekhandel Dominicanen
De blauwwitte Hästens boxspring van Gasse Slaapcomfort ziet er uitnodigend uit. Als ik me daar eens met een boek in zou kunnen nestelen … Maar dat boek blijkt niet nodig. Mijn bedgenoot van vandaag is als een luisterboek, wat kan die man prachtig vertellen. Ik ben vereerd om de deken open te slaan voor Ton Harmes, directeur van Boekhandel Dominicanen.
Ton Harmes is geboren in Maastricht als jongste van acht kinderen. Na de middelbare school is hij rechten gaan studeren in Utrecht om vervolgens zowel de wereld als zichzelf te gaan ontdekken in Frankrijk. Terug in Nederland kon hij aan de slag bij de Utrechtse boekhandel Broese Kemink.
Lezen deed Ton altijd al, later kwam daar werken met en tussen de boeken bij. “Bij Broese deed ik zowat alles, het was een goede leerschool. Van daaruit heb ik in boekhandels door het hele land gewerkt. In 2006 kwam ik terecht in Maastricht waar plannen lagen om in de Dominicanenkerk een boekhandel te beginnen. De verhuizing van de boeken van Boekhandel Bergmans en de Academische Boekhandel naar de Dominicanenkerk was een chaotische klus. We hadden nog geen boekenplanken, alleen van die grijze inruimkarren. Vlak voor de opening, onder de naam Selexyz Dominicanen, haakte de winkelmanager af. En werd mij gevraagd of ik die functie wilde vervullen. Daarvoor moesten we naar Maastricht verhuizen. Mijn vrouw was wel wat gewend maar voor onze toen tienjarige dochter was het moeilijk. We sloten een compromis: als zij ‘open minded’ tegenover de verhuizing zou staan, zou ik ‘open minded’ zijn over de aanschaf van een hond. En die blonde labrador hebben we nog steeds.”
Licht en ruimte
Zo werd Ton Harmes dus winkelmanager en na de verzelfstandiging in 2014 directeur van Dominicanen. “Mijn baas bij Broese had het nooit over boeken, nooit over omzetten, die organiseerde van alles. ‘Eerst de mensen naar de winkel krijgen, dan komt die boekenverkoop vanzelf,’ was zijn leuze. Zo heb ik geleerd om ‘gewoon dingen te doen’ en niet meteen ‘nee’ te zeggen. Praat eerst eens bij een kop koffie over wat iemand wil en waarom. Dat is de insteek die we gekozen hebben; ‘Kom binnen en laten we het erover hebben’. Dat open minded zit ook in het gebouw. De dertiende-eeuwse Dominicanenkerk is de eerste gotische kerk in de Lage Landen. Het is niet alleen een bijzonder gebouw om zijn geschiedenis maar ook omdat het in de gotiek om twee dingen gaat: licht en ruimte. Dat tijdperk nodigt je uit om jouw denken open te zetten zodat het licht naar binnen kan en ruimte schept. Dat heeft ons gebouw in zich. Als je binnen komt ben je gelijk onder de indruk van de enormiteit van de ruimte. Die stalen boekenflat van twee verdiepingen maakt het alleen maar groter, het benadrukt de lijnen van het gebouw. Mensen die hier binnenkomen kijken omhoog, worden stil, zijn overweldigd door de ruimte en willen richting altaar, ze komen vanzelf de winkel verder in.”
En daar ligt dan het mooiste product om te verkopen: het boek
Voor het team van Boekhandel Dominicanen moet het heel speciaal zijn om hier te werken. “Dat is zeker,” zegt Ton. “Maar het was ook wennen om in een ruimte te werken die verticaal is, je voelt het dak niet, het lijkt oneindig hoog. De uitdaging is ook dat alles in die winkel moet gebeuren. Er is hier altijd iets te doen, er heerst een bepaalde dynamiek. Ik vergelijk het wel eens met Gare du Nord; al die mensen die komen en gaan, die verschillende talen, die sfeer. En daar ligt dan het mooiste product om te verkopen: het boek. Wat wij verkopen is de geestelijke creatie van iemand anders. En de kwaliteit van die geestelijke creatie, dat bijzondere, dat mooie straalt af op degene die het verkoopt.” Jouw mensen zijn bijzonder betrokken. Dat heb jij als directeur gerealiseerd. “Eén van de allerbelangrijkste dingen die ik geleerd heb, is dat je gedrag moet voorleven en dat je je moet kunnen verplaatsen in de klant.
Ik creëer bewustwording en zelfstandigheid, daar krijg ik betrokkenheid voor terug.” Ben je trots om directeur te zijn van de mooiste boekhandel ter wereld? “Zeker, het geeft een heel fijn gevoel maar tegelijkertijd is het niet mijn verdienste. De verdienste begint in de dertiende eeuw als de Dominicanen deze kerk bouwen. Het gebouw heeft een lange geschiedenis, wij zitten hier nu vijftien jaar en er volgen er misschien nog vijftig en dan komt er wellicht weer wat anders. Wij zijn maar passanten, maar wel passanten in een ongelofelijk warme sfeer. Dominicanen is voor velen hun ‘third place’. Mensen willen hier even zijn, niet alleen om een boek, CD of LP te kopen maar omdat het zo fijn voelt. Dus ja, ik voel trots, maar ook bescheidenheid omdat je heel goed ziet dat je maar een voorbijganger bent in een zevenhonderdjarige geschiedenis.”
Boekhandel Dominicanen. Het aura van boeken en muziek schept een ongedwongen, informele sfeer. Eindeloos ronddwalen, genieten in dit boekenparadijs. Boekhandel Dominicanen, je wordt er hebberig en heel blij! Met dank aan Ton Harmes en zijn team.